Od 26 września do 2 października 2021r. trwa tegoroczny Tydzień Zakazanych Książek, który przebiega pod hasłem “Książki nas łączą. Cenzura nas dzieli”.
Tydzień Zakazanych Książek to coroczne święto wolności czytania. Obchodzone jest na całym świecie od 1982 r. Organizowane zwykle w ostatnim tygodniu września, podkreśla wartość bezpłatnego i otwartego dostępu do informacji oraz szkodliwość cenzury. Tydzień Zakazanych Książek łączy całą społeczność książek — bibliotekarzy, księgarzy, wydawców, dziennikarzy, nauczycieli, a przede wszystkim czytelników we wspólnym wspieraniu wolności czytania.
Tydzień Zakazanych Książek (Banned Books Week) wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych i jest ściśle związany z pierwszą poprawką do amerykańskiej Konstytucji, która mówi o wolności słowa. W trakcie trwania Tygodnia wiele bibliotek zachęca do lektury tych „zakazanych” pozycji. Na liście Zakazanych Książek znalazło się z różnych powodów w różnych okresach czasu wiele, obecnie powszechnie dostępnych, publikacji np.:
- Biblia – W 1942 r. w III Rzeszy, kiedy ogłoszono doktrynę Narodowego Kościoła Rzeszy, próbowano wyeliminować wszelkie przejawy chrześcijaństwa. W związku z tym zakazano używania Biblii, którą miała zastąpić „Mein Kampf”.
- Buszujący w zbożu / Jerome David Salinger – W 1957 r. australijski urząd celny skonfiskował przesyłkę zawierającą m.in. „Buszującego w zbożu”, która miała być prezentem dla australijskiego rządu od ambasadora USA. W latach 1961-1982 książka była zakazana w szkołach i amerykańskich bibliotekach. Książka wzbudza kontrowersje z powodu wulgarnego języka, nawiązań seksualnych, dewaluację wartości rodziny, promocję alkoholu, papierosów i rozwiązłości.
- Charlie i fabryka czekolady / Roland Dahl – Książka zakazana w bibliotece publicznej w Boulder (Colorado, USA), ponieważ bibliotekarze uznali, że promuje ubogą życiową filozofię.
- Folwark zwierzęcy / George Orwell – Do końca lat 80. XX w. książka była zakazana przez polską cenzurę, ponieważ przedstawiała ustrój totalitarny, nawiązując do rosyjskich władz. Pierwsze oficjalne polskich wydanie ukazało się dopiero w 1988 r., mimo to od końca lat 70. powieść cieszyła się dużym zainteresowaniem i krążyła w drugim obiegu. W Kenii zakazano jej w 1991 r., ponieważ krytykowała skorumpowanych przywódców, natomiast w 2002 r. w szkołach w Zjednoczonych Emiratach Arabskich – z powodu… bohaterów w postaci mówiących świń. Uznano, że taki obraz godzi w wartości religii islamskiej.
- Kod Leonarda da Vinci / Dan Brown – Książka zakazana w Libanie.
- Paragraf 22 / Joseph Heller – Książka zakazana w Ohio (1972 r.), Teksasie (1974 r.) i Waszyngtonie (1979 r.) za obraźliwy język. Książkę próbowano usunąć ze szkół m.in. z powodu ukazania kobiet w obraźliwy sposób.
